RESÛLULLAH (S.A.V.)'İN NAMAZ KILMA ŞEKLİ

RESÛLULLAH (S.A.V.)'İN NAMAZ KILMA ŞEKLİ

* Müslüman namaz kılacağı zaman, kıble (Mekke'de bulunan Kabe)'ye döner,  ( الله أكبر )  "ALLAHU EKBER"  der. Bunlar olmazsa namazın olmıyacağı şartlardandır. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur: "Namaza kılmak istediğinde, abdest azalarını güzelce yıka, sonra kıbleye dön, ve tekbir getir ("Allahu Ekber" de). Bu hadisi Buhari ve Muslim rivayet etmişlerdir. *Bunu diliyle söyleyip, sesini yükseltmesi gerekmez. *Eğer kişi dilsiz ise kalbiyle niyet eder. *Tekbir (Allahu Ekber) derken ellerini avucu açık olarak omuzları hizasına kaldırır. Buhari ve Muslim   veya kulakları hizasına kaldırır. Muslim.

* Sağ elini resim  de görüldüğü gibi sol bileğinin üzerine ve resim  de görüldüğü gibi göğsünün üzerine gelecek şekilde koyar. Vail bin Hucr radiyallahu anhu'nun hadisi bunun delilidir. O, "Rasulullah tekbir  'Allahu Ekber' deyip, sağ elini sol eli üzerine bilek ile dirsek arasına koydu" diye rivayet etmiştir. Bu hadisi Ebu Davud rivayet edip, Albani senedinin sahih olduğunu söyleyip Rasulullah'ın Namazının Sıfatı'nda  tahriç etmiştir. s, 88. Elleri bu şekilde (sağı sol üzerine) koymayı emrederdi. Malik Muvatta Beyan yay. c. 1 s.272, Buhari Sahih Ötüken yay. c, 2 s,755, Ebu Avane                                                    .
Vail bin Hucr'un hadisine göre "ellerini göğsünün üzerine koyardı" Bu hadisi İbnu Huzeyme rivayet edip, Albani senedinin sahih olduğunu söyleyip Rasulullah'ın Namazının Sıfatı'nda  tahriç etmiştir. s, 88. Önemli bir açıklama: Her ne kadar Hanefilerde, elleri kaldırma ve ellerin konacağı yerlerde erkeklerle kadınlar arasında farklılık olsa da, sahih olan, kadın ve erkeklerde bu konuda bir farklılık yoktur.

* Aişe radiya'llahu anha'dan rivayet edilen hadise göre Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem gözlerini secde edeceği yerden ayırmadı. Bu hadisi el-Beyhaqi rivayet edip, Albani senedinin sahih olduğunu söyleyip Rasulullah'ın Namazının Sıfatı'nda  tahriç etmiştir. s, 88. Bu hadise göre namaz kılan kişi namaz kılarken bakışlarını secde edeceği yere diker. Teşehhüd (Ettahıyyatu lillahi diye başlayan duayı okuduğumuz yer) oturuşu müstesna, bu oturma esnasında bakışlarını şahadet parmağına diker. * Sonra istiftah (namaza başlangıç) duasını okur. Bu dualar çok çeşitlidir. bunlardan en yaygın olanı: "Subhâneke'llâhumme ve bihamdik, ve tebâreke'smuk, ve teâlâ cedduk, ve lâ ilâhe ğayruk". Bu hadisi Ebu Davud rivayet edip, Albani senedinin sahih olduğunu söyleyip Rasulullah'ın Namazının Sıfatı'nda  tahriç etmiştir. s, 93. "Allahım! Seni överek tesbih ederim. Senin İsmin mubarektir. Şanın yücedir. Senden başka İlah yoktur."   "Allâhumme bâ'id beynî ve beyne khatâyâye kemâ bâ'adte beyne_lmaşriqi ve_lmağrib, Allâhumme naqqinî min khatâyâye kemâ yunaqqa_ssavbu_lebyadu mine_ddenesi, Allâhumme_ğsilnî bi_lmai ve_sselci ve_lberedi."Bu hadisi Buhari rivayet etmiştir. "Allahım! Doğu ile batı arasını uzaklaştırdığın gibi, beni de hatalarımdan uzaklaştır. Allahım! Beyaz elbise kirden temizlendiği gibi, beni de hatalarımdan temizle. Allahım! Su, kar ve dolu ile benim hatalarımı yıkayıp temizle." * Sonra kovulmuş şeytanın şerrinden Allahu Teala'ya sığınır. ve "Eudzu bi_llâhi mine_şşeytânirraciym" der. "Kovulmuş şeytandan Allah'a sığınırım."  veya "Euzu bi_llâhi_ssemî'il_alîmi mine_şşeytanirracîm" "Şeytanın şerrinden her şeyi en iyi işiten ve bilen Allah'a sığınırım."  veya "Euzu bi_llâhi_ssemî'il_alîmi mine_şşeytanirracîmi min hemzihi ve nefkhihi ve nefsih."  "Kovulmuş şeytanın dürtmesinden, üflemesinden ve kötü nefesinden her şeyi en iyi işiten ve bilen Allah'a sığınırım." derdi. * Sonra "Bismillâhirrahmânirrahîm" der.

*Sonra Fatiha suresini "Elhamdu lillâhi Rabbi_lâ'lemîn" diye başlayan sureyi okur.  Fatiha suresini namazının her rekatında okur. Bir imama uymuş olsa da bile okuması gerekir. Çünkü Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem "Fatihayı okumayanın namazı yoktur" buyurmuştur. Buhari ve Muslim. Bu namazın erkanından birisidir. Bu olmayınca namaz olmaz. *Eğer namaz kılan kişi Fatihayı bilmiyorsa, Kur'an'dan kolayına geleni okur. Bunu da bilmiyorsa "Subhânallah, velhamdu lillâh, ve la ilahe illallâhu vallâhu ekber, ve la havle ve la quvvâte illa billâh" bunları der. Bu hadisi Ebu Davud rivayet edip, Albani senedinin sahih olduğunu söyleyip Rasulullah'ın Namazının Sıfatı'nda  tahriç etmiştir. s, 98. (Bunların hepsini diyemiyorsa birisini dese de olur.  Tercüme eden.) Bu arada Fatiha suresini ezberlemeye çalışması gerekir. *Fatiha'dan sonra Kur'an'dan kolayına geleni okur. Ya bir sure veya bir kaç ayet.

* Sonra Allahu Ekber diyerek ve ellerini omuzları hizasına kadar kaldırarak. Ruku eder. Ruku resim  de görüldüğü gibi düz olması gerekir.                            görüldüğü gibi avucu ile parmakları açık şekilde diz kapaklarının üzerine koyar. *Rukusunda "Subhâna Rabbiya_l-Azîm" "Yüce olan Rabbim sen her türlü noksanlıktan uzaksın." der. Bu zikri en azından bir kere demenin farz olduğunu alimler zikretmişle. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in bu ve benzeri zikirleri ruku ve secde de çok çok yaptığı sahih olarak rivayet edilmiştir. Rukuda dikkat edilmesi gereken iki husus var. Birincisi, vücudun mafsalları ruku edildiğinde hepsi yerine oturması gerekir, yani kişinin eğilişle doğrulması bir olmaması gerekir. İkincisi, Rukuda Kuran okunmaması. Rukuda da gözler secde mahalline dikilir. Şu zikirleri de söylemesi sünnettir. "Subhâneke_llâhumme ve bi hamdik. Allâhumme_ğfirlî." Buhari ve Muslim. "Allahım! Seni överek tesbih ederim. Beni bağışla." veya "Subbûhun, Quddûsun, Rabbu_l-Melâiketi ve_r-Rûh." Muslim. "Her türlü kötülükten beri olan, Mübarek olan, Meleklerin ve Rûh'un Rabbi."

*Sonra "semi'a-llâhu limen hamideh" "Allah hamd edenin hamdini işitir"  diyerek doğrulur Resim 1 ve 2 de olduğu gibi ellerini kaldırır ve "Rabbenâ leke_l-Hamd" veya "Rabbenâ ve leke_l-Hamd" "Allâhumme Rabbenâ leke_l-Hamd" veya "Allâhumme Rabbenâ ve leke_l-Hamd" der.  İlahi, Rabbi tüm övgüler sana mahsustur.                    *Şu duayı ziyade etmesi de sünnettir. "Mil'e_s-semâvâti ve_l-Ardi ve mil'e mâ şi'te min şey'in ba'di, Ehle_s-Senai ve_l-Mecdi, ehaqqu mâ qâle_l-Abdu, ve kullunâ leke abdun, Allâhumme lâ mânia limâ a'teyte vel'a mu'tiye limâ mana'te, velâ yenfa'u za_l-ceddi minke_l-ceddu." Muslim 477.
Rukudan doğrulurken elleri bu şekilde kaldırmak yanlıştır

* Sonra "Allahu Ekber" diyerek secdeye gider.                  *Ellerinden önce dizlerini koyar  deki resimde görüldüğü gibi. Sunen sahiplerinin sahih olarak rivayet etmiş oldukları Vail bin Hucr hadisinde rivayet olunduğu gibi. Eller Üzere Secdeye Kapanmak "Hz. Peygamber sav dizlerini yere koymadan önce, ellerini yere koyardı." (İbnu Huzeyme, Darequtni, Hakim rivayet etmişler ve buna aykırı olan hadisin sahih değildir.) Hz. Peygamber sav, böyle yapmayı da emrederek şöyle buyururdu: "Sizden biri secde ettiği zaman deve gibi çökmesin; dizlerinden önce ellerini koysun. Bundan anlaşıldığına göre secdeye giderken önce eller konur ve daha sonra dizler konur. * Secdenin yedi aza üzere yapılması gerekir. Bunlar; iki ayak, iki diz, iki el ve yüzü (burun ve alın)dır. Secde esnasında bu azalardan bir tanesini kaldırması caiz değildir. Eğer secde etmek için bir özrü varsa secde şekline elinden geldiği kadar yaklaşmaya çalışır.                                                    *Secde ettiği zaman pazılarını vücudundan ayırır (yani dirseklerini yanlarından uzaklaştırı.)  Rasulullah sav secdeye vardığı zaman dirseklerini öyle kaldırırdı ki koltuk altı gözükürdü. Buhari ve Muslim. Ancak kollarını açması yanındakilere eziyet etmemesi gerekir. Eğer eziyet varsa duruma göre davranır.                                        *Secdede karnını baldırlarından uzaklaştırırdı. *Secdede dizlerini birbirinden ayırır. Ayakları ise birbirine yapıştırır. Rasulullah sav secdede ayak topuklarını diker parmaklarını da kıbleye döndürürdü. Bu hadisi İbnu Huzeyme rivayet edip, Albani senedinin sahih olduğunu söyleyip Rasulullah'ın Namazının Sıfatı'nda  tahriç etmiştir. s, 142.

* 9. resimde görüldüğü gibi dirseklerini ve bileklerini yere yapıştırmaz. Böyle yapmayı Rasulullah sav yasaklamıştır. "Sizden biriniz secde ettiğinde köpeğin yayıldığı gibi (kollarını) yaymasın." Eger secdenin uzunluğundan yorulursa dirseklerini dizine yapıştırabilir. Resim 10. *Secdede ( سبحان ربي الأعلى )    (SUBHÂNE  RABBİYEL  Â’LÂ) der. "Yüce olan Rabbim Her türlü noksanlıktan uzaktır" Rukuda olduğu gibi bu zikri en azından bir kere demesi gerekir. Eğer ziyade ederse sünnete uymuş olur. *Secdede şu duaları demesi de sünnettir. "Subhâneke_llâhumme ve bi hamdik. Allâhumme_ğfirlî." Buhari ve Muslim. "Allahım! Seni överek tesbih ederim. Beni bağışla." veya "Subbûhun, Quddûsun, Rabbu_l-Melâiketi ve_r-Rûh." Muslim. "Her türlü kötülükten beri olan, Mübarek olan, Meleklerin ve Rûh'un Rabbi."

*Sonra başını birinci secdeden (ALLÂHU EKBER) doğrulur ve iki elini omuzları hizasında kaldırır                                 sonra dizlerinin üzerine koyar, sağ ayağını resim  de  görüldüğü gibi diker parmaklarını kıbleye döndürür.       *bu oturuşunda şöyle der: (RABBİGFİRLİ)    *Şöyle demesi de sünnettir. (RABBİGFİRLİ  VERHAMNİ  VEHDİNİ  VEÂFİNİ  VERZUKNİ)

Bu hadisi Ebu Davud rivayet edip, Albani senedinin sahih olduğunu söyleyip Rasulullah'ın Namazının Sıfatı'nda  tahriç etmiştir. s, 153.

* Ellerini diz baldırlarının üzerine, parmak uçları da diz kapaklarına gelecek şekilde koyardı. Resimlerde de görüldüğü gibi diz kapaklarını avuçlar  şekilde de koyabilir. *Sonra ALLAHU EKBER diyerek ellerini omuzları hizasına kadar kaldırır ve                          resim  de görüldüğü gibi ikinci secdeye  gider. Birinci secdede yaptığını burada da yapar. *İkinci secdeyi de bitirince, başını (ALLAHU EKBER) diyerek kaldırır ve sağ ayağını dikip sol ayağını yayarak üzerine hafifçe oturur.                      *Sonra ikinci rekata dizlerine dayanarak kalkar.                       *Sonra ikinci rekatta, birinci rekatta yaptığını tekrar eder. Sadece bu rekatlarda başlangıç dualarını okumaz. *İkinci rekatı bitirince resimlerde  de görüldüğü gibi, aynen birinci rekatın iki secde arasında oturduğu gibi oturur ve sol elini dizi üzerine koyar, sağ  eliyle de parmaklarını sıkarak yalnız işaret parmağını kaldırır ve hareket ettirerek şöyle der:

* Selam oturuşu teverruk olur

                                        

Eğer kılacağı namaz üç (akşam) veya dört rekat (öğlen, ikindi ve yatsı) ise 16. ve 17. resimde görüldüğü gibi oturur. Elleri aynen ilk teşehhüd oturuşunda olduğu gibi resim 14 15 de olduğu gibidir. o oturuştaki duaları da burada okur.

(ETTEHİYYÂTU  LİLLÂHİ  VESSALAVÂTU  VETTAYYİBÂTU  ESSELÂMU ALÂNNEBİYYİ  VERAHMETULLÂHİ VE BEREKÂTUHU ESSELÂMU  ALEYNA  VE  AL  İBÂDİLLÂHİ  ESSÂLİHÎN. EŞHEDU  EN LA İLÂHE İLLALLÂHU  VE  EŞHEDU  ENNE  MUMAMMEDEN  ABDUHU  VE  RASÛLUHU.)

(ALLÂHUMME  SALLİ  AL  MUHAMMEDİN   VE  AL  ÂLİ MUHAMMED,KEM SALLEYTE     AL  İBRÂHİME  VE  AL  ÂLİ  İBRÂHÎM İNNEKE  HAMÎDUN  MECÎD)

(ALLÂHUMME BÂRİK AL MUHAMMEDİN VE AL ÂLİ MUHAMMED,KEM  BÂREKTE  AL İBRÂHÎME VE ALÂÂLİ İBRÂHÎME İNNEKE HAMÎDUN  MECÎD)

* Son rekatta salatu selamdan sonra şu duayı okuması sünnettir:

(ALLÂHUMME İNNİ EÛZU BİKE MİN AZÂBİ  CEHENNEM, VE  MİN  AZÂBİLKABRİ  VE  MİN FİTNETİLMEHYA  VELMEMÂT, VE  MİN  ŞERRİ FİTNETİLMESÎH  EDDECCÂL.)

(Allah'ım cehennem azabından sana sığınırım, kabir azabından sana sığırım, hayat ve ölüm

fitnesinden sana sığınırım, mesih deccal fitnesinden sana sığınırım.)

Sonra istediği gibi dua eder.

(ALLAHUMME E'INNI ALA ZİKRİKE VE ŞUKRİKE VE HUSNİ İBADETİK)

(Allah'ım seni hatırlamak, sana şükretmek ve sana güzel ibadet edebilmem için bana yardım et)

*Sonrada başını sağ tarafa çevirerek (ESSELÂMUALEYKUM VE RAHMETULLAH) der,

                                     

sonrada sol tarafına aynı şekilde çevirerek selam verir.

                                      

* Sonra Rasulullah sav'den varit olan zikirleri söylemeye çalışır.

misal: üç kere (ESTAGFİRULLÂH)

(ALLAHUMME  ENTESSELÂMU  VE  MİNKESSELÂMU  TEBÂREKTE  Y  ZELCELÂLU   VEL-İKRÂM)

Namazın kılınış şekli erkek olsun,kadın olsun aynıdır.Kesinlikle bir değişiklik yoktur.

Abdullah İbnu Zubeyr (R. A.) her nama/m selamından sonra şöyle derdi. La ilahe illallahu vahdehu la şerike leh. Lehü'l-mülkii ve lehii'l-hamdu ve hüve ala külli şey'in kadir. La havle ve la kuvvete illa billah. La ilahe illalah. Ve la na'budu illa iyyah. Lehu'n-ni'metü ve lehii'l-fadlu ve lehü's-senau'l-hasen. La ilahe illallahu muhlisine lehü'd-dine ve lev kerihe'l-kafirun.

Ve Abdullah İbn Zubeyr: Resûlullah (S.A.V.)'in her namazdan sonra bu lafızları tehlil ederdi. (Yani bu kelimeleri yüksek sesle söylerdi)

… Her namazın arkasından şöyle demeyi terketmemeni sana vasiyyet ediyorum" dedi. Ellahumme e'inni ala zikrike ve şükrike ve husni ibadetike.

"Her namazın akabinde otuz üç kere Subhanellah, otuz üç kere Allahu ekber, otuz üç kere Elhamdu lillah, dersiniz" buyurdu.

Her farz namazın ardından otuz üç kere subhanallah, otuz üç kere elhamdülillah, otuz dört kere allahu-ekber dersiniz. (Bu hadisi Müslim (596) rivayet etmiştir.)

NAMAZLARIN AKABİNDE SÖYLENEN TEsBİH, TAHMİD VE TEKBİRİ SAĞ ELLE YAPMANIN SÜNNET OLDUĞU

FARZ VE NAFlLE HER NAMAZIN AKABİNDE AYET'EL-KÜRSİ'NİN OKUNACAĞI

Kim ki, her namazın arkasından ayet'el-kürsiyi okursa, cennete girmesine tek engel ölümdür" dedi. (Bu hadisi İbnu Sünni (S/121)

HER NAMAZIN AKABİNDEN MUAVEZAT'IN OKUNACAĞININ EMİR OLDUĞU

Resûlullah   (S.A.V.)  bana  her  namazın  arkasından muavezat'ı okumamı emretti.

NAMAZIN AKABİNDEKİ ZİKRE ŞEYTANIN  MANİ' OLMAK İSTEDİĞİ

"İki haslet veya iki hal vardır ki, müslüman bir kul bunları muhafaza ederse behemehal cennete girer. O iki şey çok kolaydır ama onlarla amel eden azdır. (Her farz namazın) akabinde on defa subhanallah, on defa elhamdu lillah on defa allahu ekber der. İşte bunlar dilde yüz elli, fakat mizanda bin beşyüzdür. Yatma yerini aldığın vakitte, otuzdört defa allahu ekber, otuz üç defa elhamdu lillah, otuz üç defada subhanallah der. İşte bunlar dilde yüzdür. Fakat mizanda bindir." Abdullah dedi ki: "Resûlullah (S.A.V.) bunları (sağ) elinin parmaklarıyla yaptığım gördüm."Dediler ki: "Bu kadar kolay şeyleri yapan az olur. Sizden biriniz yatacağında şeytan ona gelir uykusunu getirir bunları yapmadan uyur. Ve sizden birinize namazında gelirde ona bazı ihtiyaçlarını hatırlatır. Namazı bitirir bitirmez hemen ihtiyaçlarının peşinden giderde yapamaz."(Bu hadisi Ebu Davud (4065) Tirmizi (3407)

Namaz Kılan Bir Kimse, Rükûdan Doğrulduktan Sonra Ellerini Nereye Koymalıdır?

Rasûlullah-sallallahu aleyhi ve sellem-’den bildirilen sahîh sünnetin delâlet ettiği gibi, Rasûlullah-sallallahu aleyhi ve sellem- namazda ayaktayken sağ elini sol elinin üzerine koyarak bağlar, ashâbına da böyle yapmayı emrederdi.

İmam Buhârî-Allah ona rahmet etsin- Sahîhinde “Namazda sağ elin sol elin üzerine konulması” bölümünde şöyle der:

“Abdullah b. Mesleme Mâlik’ten, Mâlik de Ebu Hâzım’dan, Ebu Hâzım da Sehl b. Sa’d’den-Allah hepsinden râzı olsun- rivâyet ettiğine göre şöyle der:

“İnsanlar (sahâbe) namazda iken sağ ellerini, sol kollarının üzerine koymakla emrolunurlardı.”

Ebu Hâzım:

“Ben, onun bunu Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-’e isnâd etmesinden başka bir şey bilmiyorum” der.

Bu sahîh hadîste, namaz kılan kimsenin ayakta iken rükûdan önce ve sonra sağ eli, sol kolun üzerine koymanın câiz olduğuna delâlet eden yönü, Sehl b. Sa’d’ın:

“İnsanlar (sahâbe) namazdayken sağ ellerini, sol kolları-nın üzerine koymakla emrolunurlardı” diye haber vermesidir.

         Bilindiği gibi sünnet olan, namaz kılan kimsenin, rükûda ellerini dizlerinin üzerine, secdede ise omuz veya kulaklarının hizâsına gelecek şekilde yere koymasıdır.İki secde arasındaki oturuşla teşehhüd oturuşunda uyluklarla dizlerin üzerine koymasıdır.Bunları sünnette açıklandığı gibi yapar.Geriye, ayakta dururken ellerin nereye konulması meselesi kalıyor ki, Sehl b. Sa’d’in naklettiği hadîste kaste-dilen şeyin bu olduğu anlaşılmış olur.Câiz olan, namaz kılan kimsenin ayaktayken sağ elini, sol elinin veya sol kolunun üzerine koymasıdır.Bu durum, rükûdan önce olsun, rükûdan sonra ayakta dururken olsun aynıdır.Çünkü bildiğimiz kadarıyla Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-’den iki durum arasında fark olduğu hususunda bir şey sâbit olmamıştır.

İki durum arasında fark olduğunu iddiâ edenin delîl getirmesi gerekir.

Vâil b.Hucr’dan rivâyet olunduğuna göre, o şöyle der:

“Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- namazda ayakta dururken, sağ elini sol elinin üzerine bağlardı.” 

Yine, Vâil b.Hucr’dan rivâyet olunan başka bir hadîste, o şöyle der:

 “Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-’in iftitâh tekbirini aldıktan sonra, sağ elini sol elinin bilek ve kolunu kavrayacak şekilde üzerine koyduğunu gördüm.” 

Bu hadîste, rükûdan önceki ve sonraki ayakta duruş arasında bir ayırım yapılmamıştır.Böylece bu hadîsin, rükûdan önceki ve sonraki her iki ayakta duruşu kapsadığı açıkça anlaşılmış olur.

   Hâfız İbni Hacer-Allah ondan râzı olsun- “Fethu’l-Bârî ” adlı eserinde Buhârî’nin az önce adı geçen konu başlığı ile ilgili olarak şöyle demiştir:

         «Hadîste geçen “(Namazda ayaktayken) sağ elin sol elin üzerine konulması bölümü” ile “İnsanlar (sahâbe) namazdayken, sağ ellerini sol ellerinin üzerine koymakla emrolunurlardı” sözü,merfû hükmündedir. Çünkü; ileride de açıklanacağı gibi sahâbeye emreden bizzât Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-’dir.»

         “Kolun üzerine” sözünde, kolun neresine konulacağı açıklanmamıştır.Vâil b.Hucr’dan rivâyet olunduğuna göre, o şöyle der:

 «…sonra sağ elini sol elinin üzerine, bilek ve kolunu kavrayacak şekilde koydu…»  

 [ الرُّسْغُ ]er-Rusğ  kelimesi; bilek demektir.

         Namaz bölümünün sonunda, Hz.Ali’den-Allah ondan râzı olsun- buna benzer bir hadîsi zikredeceğiz.

Yine az önce belittiğimiz hadîste ellerin bedenin neresine konulacağı hususunda bir açıklama yapılmamış-tır. Başka bir rivâyette İbn-i Huzeyme-Allah ona rahmet etsin- Vâil b.Hucr’dan “ellerini göğsünün üzerine koydu” diye rivâyet etmiştir.

Bezzâr-Allah ona rahmet etsin- ise “göğsünün yanına (koydu)” diye rivâyet etmiştir.İmam Ahmed de-Allah ona rahmet etsin-  Hulb et-Tâî’den buna benzer bir hadîs rivâyet etmiştir.

Yine, “Ziyâdâtu’l-Müsned” (Müsned’in Ziyâdeleri) adlı eserde, Hz. Ali’den nakledilen “ellerini göbeğinin altına koydu” şeklindeki hadîsin isnâdı zayıftır.

ed-Dânî-Allah ona rahmet etsin- “Etrâfu’l-Muvattâ” adlı eserinde Ebu Hâzım’a itirâz ederek “Bu hadîs, illetlidir. Çünkü Ebu Hâzım  zanna dayanarak söylemiştir” demiş, ardından da; “Eğer Ebu Hâzım:(Ben,onun bunu Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-’e isnâd etmesinden başka birşey bilmiyorum) dememiş olsaydı, hadîs merfû’ hükmünü alırdı.Çünkü sahâbenin “bununla emrolunuyorduk” sözünün zâhirine bakılarak, onlara emredenin bizzât Peygamber          -sallallahu aleyhi ve sellem- olduğu sonucuna varılır.Çünkü sahâbî, şeriatı tanıtıcı konumundadır.Dolayısıyla onlara emredenin hüküm koyan konumunda olan Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- olduğuna hükme-dilir.Hz.Âişe’nin-Allah ondan râzı olsun-: “Bizler, Rasûlullah-sallallahu aleyhi ve sellem-’in yanında âdet görür, orucu kazâ etmekle emrolunur, namazı ise kazâ etmekle emrolunmazdık.”

hadîsi bunun gibidir.Çünkü bu şekilde emredenin Peygamber   -sallallahu aleyhi ve sellem- olduğuna hükmedilmiştir.

Beyhakî de-Allah ona rahmet etsin- bir genelleme yaparak: “Bu hususta, âlimler arasında hiçbir ihtilâf yoktur.Yine de Allah daha iyisini bilir ” demiştir.

Ebu Dâvud ve Nesâi’nin sünenleri ile İbni Seken’in      -Allah onlara rahmet etsin- sahîhinde emreden ile emrolunanın tâyini hususunda, Abdullah b. Mes’ud’dan-Allah ondan râzı olsun-konuya ışık tutan şu hadîs nakledilmiştir:

“Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- (namazda) sol elimi sağ elimin üzerine koyduğum halde görünce, sol elimi çekip sağ elimi sol elimin üzerine koydu” 

Denildi ki:

“Eğer hadis merfû’ olsaydı, Ebu Hâzım: «Ben, onun bunu Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-’e isnâd etmesinden başka bir şey bilmiyorum» demesine gerek duymazdı.”

Buna şöyle cevap verebiliriz:

“Ebu Hâzım, bu sözüyle emredenin Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- olduğunu açıklamak istemiştir.Çünkü birincisine merfû’ hükmündedir, denir ancak “merfû’” denilmez.

İslâm âlimleri, “Namazda Elleri Bağlamanın” hikmetini şöyle izâh etmektedirler :

1. Bu davranış, mütevâzi olarak Allah Teâlâ’ya yalvaran kimsenin özelliğidir.

2. Bu davranış, elleri boş şeylerle oyalanmaktan  alıkoymaktır.

3. Bu davranış, huşû içerisinde Allah Teâlâ’ya yalvarıp yakarmaya  daha uygundur.

         İmam Buhârî de bunu idrâk etmiş  olmalı ki, bunun ardından “Huşû Bölümü” diye bir bölüm zikretmiştir.

“Namazda Elleri Bağlamak” ile ilgili söylenen güzel sözlerden birisi de bazılarının dediği gibi:

“Kalp, niyetin yeridir. Bilindiği gibi insan, bir şeyi korumak istediği zaman, ellerini o şeyin üzerine koyarak onu korur”.

         İbni Abdilberr de-Allah ona rahmet etsin- şöyle der:

“Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-’den ellerin bağlanması hususunda aykırı bir şey rivâyet olunmamıştır”

Bu, sahâbe ve tabiînin çoğunluğunun görüşüdür.

İmam Mâlik de-Allah ona rahmet etsin- “el-Muvattâ” adlı eserinde bunu zikretmiştir.İbnul-Münzir ve başkaları, İmam Mâlik’ten bundan başka birşey rivâyet etmemişlerdir. Ancak, İbnul-Kâsım, İmam Mâlik’ten ellerin salınacağını rivâyet etmiş, Mâlikî âlimlerinin çoğu da bu görüşü benim-semişlerdir.

Yine İmam Mâlik’ten, farz ile nâfile arasında ayırım yaptığı da rivâyet edilmiştir.Mâlikîlerin bir kısmı da el bağla-mayı mekrûh görmüşlerdir.İbnul-Hâcib, bunun dinlenmek amacıyla yapılması halinde mekrûh olduğunu nakletmiştir. 

Hafız İbn-i Hacer’in-Allah ona rahmet etsin- söylediği şeyler, bu konuda rivâyet edilenleri açıklamaya tam anlamıyla yeterlidir.

İmam İbn-i Abdilberr’den-Allah ona rahmet etsin- rivâyet edilen, “sağ elin sol elin üzerine bağlanması” namazda iken el bağlamanın, kıyâm halinde olduğuna delâlet eder.Bu, İslâm âlimlerin çoğunun görüşüdür.İmam İbn-i Abdilberr rükûdan önceki ve sonraki kıyâm arasında bir ayırım yapmamıştır.

İmam İbn-i Kudâme-Allah ona rahmet etsin- “el-Muğnî”, İbn-i Müflih-Allah ona rahmet etsin-“el-Furû’” adlı eserlerinde ve diğer âlimlerin, İmam Ahmed’in-Allah ona rahmet etsin–; “Namaz kılan kimsenin rükûdan doğrulduktan sonra ellerini bağlamakla salmak arasında serbest olduğu” görüşünde olduğunun dînî bir delîli olduğunu bilmiyorum.Bilâkis daha önce zikredilen sahîh hadîslerin açık manaları, iki duruşta da el bağlamanın sünnet olduğuna delîl teşkil etmektedir.

         Ayrıca, bâzı Hanefîlerin; “rukûdan doğrulduktan sonra elleri salmak daha faziletlidir” yönündeki görüşleri de, daha önce zikredilen hadîslere muhalif olduğundan dînî delîlden yoksundur.İslâm âlimlerinin belirttikleri gibi “istihsân”   hadîs-lere muhâlif olursa, ona itibâr edilmez. 

         İbn-i Abdilberr’in-Allah ona rahmet etsin– Mâlikîlerin çoğun-luğunun “rükûdan önceki ve sonraki duruşta elleri salmak daha faziletlidir” demelerine gelince, şüphesiz ki Mâlikîlerin bu görüşü, daha önce de belirtilen sahîh hadîslere ve ilim ehlinin çoğunluğunun görüşüne aykırı olduğundan tercih edilmemiştir.

Vâil b. Hucr ile Hulb et-Tâî’nin-Allah her ikisinden de râzı olsun-naklettikleri hadîsler, namazda ayakta dururken elleri göğsün üzerine koymanın daha fazîletli olduğuna delîl teşkil etmektedir.Daha önce de belirttiğimiz gibi bu iki hadîsi de İbn-i Hacer nakletmiştir.Her iki hadîs de ‘ceyyid’-iyi- olup, senedleri zararsızdır.

Birinci hadîsi, (Vâil’in hadîsi) İmam İbn-i Huzeyme rivâyet etmiş ve “hadîs, sahîh” demiştir.İmam Şevkânî de “Neylu’l-Evtâr” adlı eserinde zikretmiştir.İkinci hadîsi ise (Hulb et-Tâî’nin hadîsi) İmam Ahmed hasen bir senedle rivâyet etmiştir.

Ebu Dâvûd-Allah ona rahmet etsin- Tâvûs’tan, o da Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-’den Vâil ve Hulb’un hadîsle-rine uygun bir hadîs rivayet etmiştir.Bu hadîs “mürsel” olup, senedi ise ‘ceyyid’dir.

Şayet Ebu Dâvûd’un, Hz. Ali’nin-Allah ondan râzı olsun-“namazda sünnet olan,elleri üst üste koyup göbeğin altına koymaktır” dediğini nakletmiştir, diyecek olursan biz de bu hadîse Hâfız İbn-i Hacer’in “hadîs, zayıftır” dediğini belirtiriz.

Hadîsin zayıf olmasının sebebi ise; Abdurrahman b. İshak el-Kûfî veya el-Vâsıtî denilen şahsın rivâyet etmiş olmasıdır.

Bu şahıs, ilim ehlinin nazarında zayıf olup, rivâyet ettiği hadîslere itibâr edilmemiştir.

İmam Ahmed, Ebu Hâtim, Yahyâ b. Maîn ve başkaları bu şahsın “zayıf” olduğunu söylemişlerdir.

Ebu Dâvûd’un, Ebu Hureyre’den-Allah ondan râzı olsun- merfû’ olarak rivâyet ettiği; “Namazda elleri üst üste göbeğin altına koydu” hadîsi zayıftır.Çünkü; hadîsin râvileri arasında, durumunu yukarıda belirttiğimiz Abdurrahman b. İshak vardır.

Şeyh Ebu’t-Tayyib Muhammed Şemsul-Hak “Avnu’l-Ma’bûd Şerhu Süneni Ebî Dâvûd” adlı eserinde şöyle der:

“Tâvûs’tan mürsel olarak rivâyet edilen Hulb ve Vâil’in hadîsleri, namazda elleri göğsün üzerine koymanın müstehap olduğu-na delâlet eder.Doğru olan da budur.Elleri göbek altından veya üstünden bağlamaya gelince, bu hususta Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-’den herhangi bir hadîs sâbit olmamıştır.”

Durum, geçen hadîsler hakkında söylediği gibidir.

Şayet, âlim M. Nâsıruddin Elbânî “Sıfetu Salâtin-Nebî     -sallallahu aleyhi ve sellem- (Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-’in namaz kılış şekli)” adlı eserinin 6. baskı, 145. sayfasının dipnotunda:

“Ayakta dururken (rükûdan sonra) elleri göğsün üzerine koymanın dalâlet bid’atı olduğundan şüphe etmiyorum.Çünkü namaz ile ilgili hadîsler o kadar çok olmasına rağmen hiçbirisinde bu husus zikredilmemiştir.Eğer bunun aslı olmuş olsaydı herhangi bir yoldan bize ulaşırdı. Seleften hiç kimsenin, bildiğim kadarıyla da hiçbir hadîs imamının zikretmemesi bu görüşü doğrulamaktadır.” demektedir, diyen olursa, ona şöyle cevap verilir:

Evet, faziletli kardeşimiz M. Nâsıruddin Elbânî adı geçen kitabının dipnotunda yukarıda anılan görüşleri belirtmiştir.

Buna bir kaç yönden cevap verilir:

1. Rükûdan sonra, sağ eli sol elin üzerine koymanın dalâlet bid’atı olduğunu kesin bir dille ifâde etmesi,açık bir hatadır.Bildiğimiz kadarıyla hiçbir ilim ehli bunu söyleme-miştir.Bu, daha önce zikredilen sahîh hadîslere aykırıdır.Ben, onun ilminden, faziletinden, geniş araştırmasından ve sün-nete verdiği değerden hiç şüphe etmiyorum.Allah Teâlâ onun bilgi ve başarısını arttırsın.Ancak kendisi bu meselede açıkça hatâ etmiştir.

         İmam Mâlik’in-Allh ona rahmet etsin-:

“Bizden hiç kimse yoktur ki başkasının görüşlerini, başkası da bizim görüşlerimizi reddetmiş olmasın.(Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-’i) göstererek ancak şu kabirde yatanın sözü müstesnâdır (reddedilmez)”

buyurduğu gibi, her âlimin sözü kabul edilir veya reddedilir.Ondan önceki ve sonraki âlimlerin hepsi böyle demişlerdir.Bu davranış, onların değerlerini eksiltmek veya makamlarını düşürmek demek değildir.

Bilâkis onlar, Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-’den müctehidin hükmü hususunda sahîh bir hadîste:

“Müctehid, içtihad eder ve içtihadında doğruyu bulursa iki ecir, ictihad eder ve ictihadında hata ederse bir ecir alır.”  

buyurduğu gibi, bir veya iki ecir kazanmaktadır.

2. Daha önce zikredilen (Sehl, Vâil ve başkalarından rivâyet edilen) hadîsleri iyice araştıran kimse, bu hadîslerin namazda, rükûdan önce ve sonra sağ eli sol elin üzerine koymanın câiz olduğuna delîl teşkil ettiğini açıkça görür. Çünkü hadîste rükûdan önce ve sonra diye bir açıklama yapılmamıştır.O halde esas olan, iki davranış arasında ayırım yapmamaktır.

Yine Sehl’in hadîsinde, namazda sağ eli sol kolun üzerine koymakla ilgili emir vardır.Ancak namazın neresinde böyle yapılacağı belirtilmemiştir.

         O halde, hadîslere dikkatle baktığımızda, namazda sünnet olan; elleri rükûda dizlerin üzerine, secdede yere, teşehhüdde ise uyluklarla dizlerin üzerine koymaktır. Geriye, ayakta dururken ellerin konulacağı yer kalıyor ki, Sehl’in hadîsinde kastedilenin bu olduğu anlaşılmış oluyor. Bu da gayet açıktır.

Vâil’in hadîsine gelince, o :

“Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-’i namazda ayakta iken sağ elini sol elinin üzerine koyarak bağladığını”   gördüğünü açıkça belirtmiştir.

         Şüphesiz ki Vâil’in bu ifadesi, rükûdan önceki ve sonraki her iki duruşu da kapsamaktadır.Konunun başında da belirttildiği gibi, iki duruş arasında ayırım yapanın delîl getirmesi gerekir.

3. Hâfız İbn-i Hacer’in-Allah ona rahmet etsin- daha önce zikredilen sözünde olduğu gibi, İslâm âlimleri sağ eli sol elin üzerine bağlamanın hikmeti hakkında şöyle demişlerdir:

* Bu davranış, mütevâzi olarak Allah Teâlâ’ya yalvaran kimsenin özelliğidir.

* Elleri boş şeylerle oyalanmaktan  alıkoymaktır.

* Huşû içerisinde Allah Teâlâ’ya yalvarıp yakarmaya  daha uygundur.

         Namaz kılan kimse, bunu rükûdan önce de sonra da yerine getirmesi  gerekir.Kabul edilmesi gereken,açık bir delîl olmadan iki duruş arasında bir ayırım yapmamaktır.

Allâme kardeşimizin:

“Namazla ilgili hadîsler pekçok olmasına rağmen hiçbirisinde bu husus zikredilmemiştir.Eğer bunun aslı olsaydı herhangi bir yoldan bize ulaşırdı”

sözüne gelince, buna şöyle cevap verilir:

         Bu husus, sizin dediğiniz gibi değildir.Bilâkis daha önce belirtildiği gibi Sehl, Vâil ve başkalarından rivâyet edilen hadîsler buna delîl teşkil etmektedir.Bu hadîslerden kastedilen mananın dışına çıkanın, bunu ispat etmek için delîl getirmesi gerekir.

Allâme kardeşimizin:

 “Seleften hiç kimsenin bunu yapmaması ve bildiğim kadarıyla da hadîs imamlarından hiçbirisinin bu hususu zikretmemesi bu görüşü doğrulamaktadır.”

sözüne gelince, buna şöyle cevap verilir:

Bu sözünüz çok gariptir.Neye dayanarak seleften hiç kimsenin bunu yapmadığını söyleyebiliriz ki ?

Bilâkis doğru olan, bu durum selefin rükûdan doğrul-duktan sonra ellerini bağladıklarını gösterir.Eğer bunun tersini yapmış olsalardı bu haber bize ulaşırdı.Çünkü daha önce zikredilen hadîsler, ayakta dururken rükûdan önce ve rükûdan sonra el bağlamanın câiz olduğuna delâlet eder.

Nitekim İmam Buhârî-Allah ona rahmet etsin- sözümüzün başında naklettiğimiz konu başlığı da bunu gerektirmekte-dir. Hâfız İbni Hacer’in bu konu başlığı ile ilgili sözü de aynı doğrultudadır.Bundan daha önemlisi Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-’in rükûdan doğrulduktan sonra ellerini saldığı da rivâyet edilmemiştir.Çünkü böyle yapsaydı, Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-’in bundan daha az öneme hâiz söz ve fiillerini, sahâbe bize nakletmiş oldukları gibi bunu da bize naklederlerdi.

İbni Abdilberr’in:

“Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-’den el bağlama hususunda  aykırı bir şey naklonulmamıştır”

dediğini daha önce belirtmiştik.

Hâfız İbn-i Hacer de onun bu sözünü onaylamıştır. Başkalarının da buna aykırı bir şey söylediklerini bilmiyoruz. Söylediklerimizden açıkça anlaşılmaktadır ki kardeşimiz fazîletli âlim M. Nâsıruddin Elbânî, sözlerine dikkatle bakıp ilim ehlinin uyguladıkları kurallara göre incelediğimizde söylediği sözler onun lehine değil, bilâkis aleyhine delîl teşkil eder.

Allah Teâlâ, bizi ve onu bağışlasın ve hepimize affıyla muâmelede bulunsun.Burada sunduğumuz delîlleri okuduktan sonra kendisinin hakkı açıkça görüp ona dönmesini ümit ederim.Çünkü hak, mü’minin yitik malıdır, onu ne zaman bulursa alır.Allah’a hamd olsun ki, kendisi hakkı arzu edenlerden olup, ona koşan, hakkın açığa çıkması için büyük gayretler sarfeden ve hakka dâvet edenlerdendir.