MELEKLERİN REFAKATİNDE VE MÜNFERİD İNEN
ÂYETLER
İbnu Habib ve ona uyarak İbnu Nakîb de şöyle der: Kur’ân'da meleklerin refakatinde inen sûre, En'am sûresidir. Bu sûrenin inişinde 70.000 melek hazır bulunmuştur.30.000 ***** «Senden önce gönderdiğimiz elçilerden sor...» (Zuhruf, 45.) âyeti 20.000 melek refakatinde inmiştir. Kur’ân'ın geri kalan kısmını Cebrâil (a.s) münferiden indirmiştir.
Fâtiha sûresi, 80.000, Âyete'l-Kürsi 30.000, Yâsin sûresi
Burada şunu ilave etmek isterim: En'âm sûresinin bütün olarak indiği hakkındaki hadisin, değişik tarikle rivayet edildiğini belirtmiştik. Bununla ilgili diğer tarikler de şunlardır: Beyhakî «Ş u a b»ında, Taberânî de eserinde zayıf bir senedle Enes b. Mâlik'den merfû olarak şunu rivayet ederler: En'âm sûresi doğu ve batıdan gökyüzünü dolduran, yükselen tesbih ve takdis sesleriyle yeryüzünü titreten bir grup melek refakatinde, inmiştir.
Hâkim ve Beyhakî Câbir'in şöyle dediğini rivayet ederler: En'âm sûresi nâzil olunca Resûlullah (s.a.v.) tesbih ederek şöyle dedi: Bu sûreyi ufku kaplayan bir grup melek indirdi.
Hâkim, Müslim'in şartına göre, hadisin sahih olduğunu söyler. Fakat Zehebi, bu hadisde inkıta vardır; mevzu olduğunu zannederim, şeklinde ilavede bulunur.
Fâtiha, Yâsin ve ***** «...elçilerden sor...» (Zuhruf, 45.) âyeti hakkında hiçbir hadis veya habere rastlayamadım. Âyete'l-Kürsî hakkında rivayetler mevcuttur. Bakara sûresinin bütün âyetleri hakkında Ahmed b. Hanbel «M ü s n e d»inde Ma'kal b. Yesâr'dan şu rivayeti verir: Resûlullah (s.a.v.) Bakara sûresi Kur’ân'ın en yüce sûresi ve doruğudur. Sûrenin her âyeti, 80 melek refakatinde inmiştir. ***** «Allah, ki O'ndan başka tanrı yoktur, daima diri ve yaratıklarını koruyup yöneticidir..» âyeti arşın altından çıkmış, bu sûreye eklenmiştir, buyurmuştur.
Saîd b. Mansûr «e s - S ü n e n»inde Dahhak b. Müzâhim'in şöyle dediğini rivayet eder: Cebrâil (a.s) Bakara sûresinin son âyetlerini sayısı belirsiz meleklerle birlikte indirmiştir.
Melekler refakatinde inen sûrelerden bir diğeri de Kehf sûresidir, ibnu'-d-Durays «FedâiI» adlı eserinde: Bize Yezîd b. Abdulaziz et-Tayâlisî, ona İsmail b. Ayyaş, ona da İsmail b. Râfi rivayet etmiştir. İsmail b. Râfi şöyle demiştir: Size yüceliği gökle yer arasını kaplayan, 70.000 meleğin refakatinde inen sûreyi söyliyeyim mi? Bu sûre Kehf sûresidir.
Yukarıdan beri zikredilen rivayetlerle, İbnu Ebî Hâtim'in sahih bir senedle Saîd b. Cübeyr'den yaptığı şu rivayet arasındaki farka, dikkat edilmelidir. Cebrâil (a.s) Resûlullah'a her inişinde beraberinde mutlaka dört koruyucu melek bulunurdu. İbnu Cerir, Dahhak'ın şöyle dediğini rivayet eder: Resûlullah'a melek gönderildiğinde, şeytanın melek suretine girmesini önlemek üzere, etrafını çeviren melekler gönderilmiştir.
Arşın Hazinesinden Nâzil Olan Âyetler
İbnu'd-Durays: Bize Mahmud b. Gaylan, o Yezîd b. Harun'dan, o Velidden, -yani İbnu Cemil- o Kâsım'dan, o da Ebû Umâme'den rivayetle Ebû Umâme'nin şöyle dediğini naklederler: Dört âyet, arşın hazinesinden nâzil oldu. Buradan bunlardan başka bir şey inmedi. Fâtiha, Âyete'l-Kürsi, Bakara sûresinin son âyetleri ve Kevser sûresi.
Bu konuyla ilgili olarak şu açıklamada bulunmak isterim: Beyhakî «Ş u a b»ında, Enes'den merfûan rivayet ettiği bir hadisde Resûlullah, Fâtiha sûresi hakkında şöyle der: Allahu Taâlâ'nın bana verdiği nimetlerden biride Fâtiha sûresini indirmesidir. Bu sûre arşın hazinelerinden biridir.
Hâkim Ma'kal b. Yesâr'dan merfû olarak şu rivayette bulunur. Fâtiha ve Bakara sûresinin son âyetleri, arşın altından verilmiştir.
İbnu Râhaveyh «M ü s n e d»inde Hz. Ali'den şu rivayette bulunun Hz. Ali'ye Fâtiha sûresinden sorulunca şöyle dedi: Resûlullah (s.a.v.) bize Fâtiha sûresinin arşın altındanki hazineden nazil olduğunu bildirdi.
Bakara'nın son âyetleri hakkında şu rivayetler vardır. Dânmi, «M ü s n e d»inde Eyfail-Kelâi'nin şöyle dediğini rivayet eder. Bir kimse Resûlullah'a: Ya Resûlallah, Kur’ân'ın hangi âyeti, senin ve ümmetin payına düşmesini isterdin? diye sordu. Resûlullah Bakara sûresinin son âyetleridir, çünkü bu âyetler Allah'ın arşı altındaki rahmet hazinesinden nâzil olmuştur, cevâbını verdi.
Ahmed b. Hanbel ve diğerleri, Ukbetu'bnu Âmir'den merfûan şu hadisi rivayet ederler Şu iki âyeti okuyunuz. Çünkü Rabbim bunları bana arşın altından verdi. Huzeyfe Resûlullah'dan şu hadisi rivayet eder Bakara sûresinin son âyetleri bana arşın altından verildi. Allah bunu benden önce hiçbir peygabere vermemişti. Ebû Zer de, Resûlullah'dan aynı mealdeki şu hadisi rivayet eder: Bakara sûresinin son âyetleri bana, arşın altındaki hazineden verildi. Bunlar, benden önce hiçbir peygambere verilmemişti. Bu hadis, Hz. Ömer, Hz. Ali, İbnu Mesud ve diğerlerinden değişik tariklerle rivayet edilmiştir. Âyete'l-Kürsi ile ilgili hususlar, Ma'kil b. Yesar'ın rivayet ettiği hadisde, önceden geçmişti.
İbnu Merdeveyh, İbnu Abbas'ın şöyle dediğini rivayet eder. Resûlullah Âyete'l-Kürsiyi okuduğunda tebessüm eder ve şöyle derdi: Bu âyet, arşın altındaki Rahman hazinesinden gelmiştir.
Ebû Ubeyd, Hz. Ali'nin şöyle dediğini rivayet eder: Âyete'l-Kürsî, Peygamberimize arşın altındaki hazineden verilmiştir. Halbuki bu âyet, Peygamberimizden önce hiçbir nebiye verilmemişti.
Kevser sûresiyle ilgili hiçbir hadise rastlayamadım. Ebû Umame'nin bu konudaki sözü, merfu hadis hükmündedir. Bunu, Ebû'ş-Şeyh b. Hayyan, Deylemi ve başkaları, Muhammed b. Abdilmelik ed-Dakikî tarikiyle Zeyd b. Harundan, bir önceki isnadla, Ebû Umâme'den merfu olarak rivayet etmişlerdir.
